Βιόκοσμος Μάρτης 2005

ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ

Πού πας ανθρωπάκι με τέτοιον καιρό;
Ποτέ δεν θα λύσεις το γόρδιο δεσμό.
Τον κόβει ο Αδόλφος, ο Μέγας Αλέκος
κι εσύ Χατζηαβάτης, κομπάρσος Νενέκος

Κυψέλη Παγκράτι μελίσσι βουβό
Κηφήνες κλωσάνε φιδίσιο αυγό.
Μπορείς να δαγκώσεις τετράγωνο μήλο
με γεύση τσουκνίδας, γονίδια από σκύλο

Αγόρια κοκόρια σε άδειο κοτέτσι
Τρελές αγελάδες βοσκάνε γιουβέτσι.
Κορίτσια σφαγμένα χωρίς κλειτορίδες
σε ουράνια οθόνη «Προσεχώς Κατσαρίδες»

Που μ’ έριξες μανούλα μου μέσα σ’ αυτόν το βόθρο
είχα όνειρα για Ντ’ Αρτανιάν και με φωνάζουν Πόρθο.
Ανάθεμα το θέαμα στην Κόλαση της Δύσης
που κάνει ανταλλακτική κάθε αξία χρήσης.

Ο Τζίμης Πανούσης –ο τραγουδοποιός του παραπάνω- αποτέλεσε και αποτελεί για μένα μια σημαντική καλλιτεχνική παρουσία, που με ταλέντο και χιούμορ κατάφερε να δέσει το ελληνικό στοιχείο με τη rock αισθητική.

Η πρώτη παράσταση που έδωσε ο Πανούσης ήταν το 1980 στη παμπ «Skylab» στην Πλάκα. Εγώ παρών από τότε, μαθητής λυκείου ακόμα, θυμάμαι ότι μου χρωστά αρκετές τυρόπιτες από τις απαντήσεις που ως θεατής αυθόρμητα του έδινα, στις ερωτήσεις που έκανε στο πρόγραμμά του.

Το 1980 ξεκίνησε και η «δικαστική του καριέρα», αφού κάθισε στο σκαμνί του Πλημμελειοδικείου Καρδίτσας ως κατηγορούμενος για περιύβριση αρχής. Από τότε το «σύστημα», (με κάτι Νταλάρας-Νταλάρας-Νταλάρας, κάτι σημαίες, κάτι συνταξιούχους αστυνομικούς, κάτι άλλα μικρότερα, αναμένονται και οι Πύρρος-Ρέμος...), προσπαθεί να ανατρέψει τον ανατρεπτικό αυτόν καλλιτέχνη. Γιατί σαφώς όπως έχουμε ξαναπεί το «σύστημα» θέλει τα κεφάλια κάτω.

Ο Τζίμης Πανούσης γεννήθηκε το 1954 στους Αμπελόκηπους. Μουσική έμαθε από μόνος του, γι’ αυτό παίζει λίγο από όλα. Αυτοί που τον γνωρίζουν από σκηνής δεν μπορούν να συνδυάσουν πως αυτός ο δυναμιτιστής του κατεστημένου, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο, που προκαλεί μπελάδες και μεγάλα πάθη, μπορεί να βρίσκει τη γαλήνη του σε μια μεγάλη οικογενειακή αγκαλιά. Με τη σύζυγο του Λίλη και το 13χρονο γιο του Άρη μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Αθήνας και Αντίπαρου. Μάλιστα στο εξώφυλλο του βιβλίου του «Υγιεινή Διαστροφή», απεικονίζεται μια φωτογραφία της γαμήλιας βέρας του γκρο πλαν, έτσι που να διαβάζεται καθαρά το όνομα της γυναίκας του: Λίλη. Προστατεύει δε την οικογενειακή του γαλήνη απέχοντας από τη δημοσιότητα, επειδή όπως δηλώνει, δεν καταλαβαίνει γιατί θα πρέπει και η ζωή του να γίνει παράσταση σε τηλεοπτικά παράθυρα…

Τα τραγούδια του Τζίμη Πανούση δεν είναι απλά «χιουμοριστικά», όπως πολύ εύκολα μπορεί να του αποδοθεί αλλά βλέπουν μπροστά και μερικά μπορούν να θωρηθούν διαχρονικά. Ο Πανούσης στο πρόγραμμα και τους δίσκους του θεωρεί «υποχρέωσή» του, εδώ και εικοσιπέντε χρόνια, να σατιρίζει αλύπητα και να σχολιάζει πρόσωπα και καταστάσεις που πιστεύει ότι ξεφεύγουν από το μέτρο της καθημερινότητας και μας προκαλούν. Πάντα επίκαιρος, δεν χρησιμοποιεί κλισέ ή ξεπερασμένες τακτικές για να εκβιάσει το γέλιο, αιρετικός νους που δεν έχει το κόμπλεξ να παραστήσει τον «αναρχικό», μια κοφτερή γλώσσα που χρησιμοποιεί την αθυροστομία χωρίς χυδαιότητα και ένα κωμικό ταλέντο που δεν έχει το άγχος να φτάσει γρήγορα στο αστείο αλλά εκμεταλλεύεται τον κενό χρόνο για να τονίσει τη σκωπτική γωνία από την οποία παρατηρεί (και σχολιάζει) τα πράγματα.

Στη θεματολογία του εμφανίζονται σταθερά η εκκλησία, η αστυνομία, το σεξ, το ελληνικό τραγούδι και η πολιτική. Σημειώστε πως τον πολιτικοποιημένο Πανούση δεν μπορεί να τον οικειοποιηθεί κανένας χώρος. Πάντα δε στο ρεπερτόριό του, βρίσκει χώρο και ο καημός μας, η οικολογία.

Χημεία και Τέρατα

Θα γίνουνε σημεία και τέρατα
τα σπίτια μας βγάλανε κέρατα
στις ταράτσες

Οι Δούρειες τηλεοράσεις μας
θα φέρουνε στις διαστάσεις μας
τα δαιμόνια

Απ' τις οθόνες ξημερώματα
θα βγούνε κάτι εξαμβλώματα
στα σαλόνια

Του Εωσφόρου τα οράματα
σε στοιχειωμένα ολογράμματα
μας κοιτάνε

Τις πόρτες κλείνουν τα φαντάσματα
εξάρες ρίχνουν στα χαλάσματα
με τρία ζάρια

Θα γίνουνε σημεία και τέρατα
τα σπίτια μας βγάλανε κέρατα
στις ταράτσες

Παρών ήμουνα την Τσικνοπέμπτη, στη φετινή πρεμιέρα του εμπνευσμένου αυτού καλλιτέχνη, στο «Luna Dark» της Ιερά οδού, το κέντρο θεαμάτων για ψαγμένους μικροαστούς… όπως αναφέρει το και έντυπο της παράστασης. Αλλά και στο υστερόγραφο: «Επειδή δεν προλάβαμε να διαφημιστούμε στη “φιλανθρωπία με το τσουνάμι”, δηλώνουμε ότι τα κέρδη θα τα μοιραστούν οι καλλιτέχνες με τον επιχειρηματία».

Τη στιγμή που οι παπάδες παίρνουν τη δουλεία μας, λένε ανέκδοτα και τέτοια, ο καλλιτέχνης είναι υποχρεωμένος ν’ αρχίσει κι αυτός να κάνει κήρυγμα.

All Rights reserved Stamatis Fergadis 2000-5